Kahve çekirdeğinde, bir dolu dünya

Önce nefis bir kahve kokusu karşılar ve cam fanusların altındaki chese-cake'ler... Taş çatlasa 20-30 metrekarelik dükkanlanlar, ama tam “çarşıdan aldım bir tane, eve geldim bin tane” misali, şaşırtıcı, sürprizli.. Sözünü ettiğim yer bir kahve evi ya da pastane değil. Küçük mekanların dev perakendecisi:Tchibo...

İsmini söylemek zor, kimi “şibo” diyor, kimileri “çibo”. Alman kökenli. Adını, kurucularından Carl Tchilling'in soyadı ile İngilizce “bean”, yani “kahve çekirdeği” sözcüğünün birleşimi olarak “Tchibo” koymuşlar, dolayısıyla, nasıl söylendiğine fazla kafa yormaya gerek yok. Hikayesi ilginç, Max Herz ve Carl Tchilling-Hiryan 1949 yılında müşterilerine posta ile kahve satışı ile işe başlamışlar. Yani ilk “uzaktan pazarlamacı”lar . İşte mağaza kapısından girdiğiniz anda sizi karşılayan o harika kahve kokusu bundandır. İlk “ekmek teknesi”ne hep sadık kalmışlar, ama yaratıcılıkta ve girişimcilikte sınır tanımamışlar. Öyle ki bugün 60 ülkede 1300 mağaza ve 125 bin satış noktasına ulaşmışlar.

Tabii beni Tchibo'ya çeken hiçbir şekilde bu “görkemli geçmiş” değil. Yaklaşık 4-5 yıl önce arkadaşımın, o zaman yeni doğmuş olan oğluma getirdiği armağan ile yaptığım keşiftir. Armağanı çok beğenince, arkadaşım, “Alman kökenli bir firma, ürünleri kaliteli ve Avrupa standartlarına uygun, bir o kadar da uygun. Kahve de var, bebek önlüğü de, üstelik her hafta ürünler yenileniyor” diye tanıttı. Bir kaç ay sonra da yanılmıyorsam, ilk Ankara mağazası da olan Ankamall'de tanıştık. İşte o gün bugün, Tchibo olan bir AVM'deysem, mutlaka ama mutlaka, iki arada bir derede de olsa, benim değişmez “uğrak” yerlerimdendir.

Kahve dünyası

Aslında her girdiğimde birşey alıyor filan değilim, hatta çoğu zaman hiçbir şey almadan çıkıyorum, müşterilerin çoğu da benim gibi, “mutlaka uğruyor” ama mutlaka “birşey almıyor.”, daha çok o haftaki “sürprizleri” merak ediyor. Çünkü, Çünkü Tchibo'nun “gıda dışı” bölümlerinde her hafta “tema” değişiyor. Değişmeyen şeyler yok değil, örneğin kahveler... Zaten Tchibo mağazaları 3 ana bölümden oluşuyor, kahve eşliğinde chese-cake ve birbirinden enfes atıştırmalıkların satıldığı mini “kafe-bar”, Türk kahvesi hariç, filtre, çözülebilir, kahveler, kahve makinaları ve aksesuarlarının satıldığı “kahve” bölümü ve şemsiyeye, abajura, spatuladan mandala, bebek önlüğünden, deri-monta, ayakkabıya kadar akla gelecek-gelmeyecek her türlü ürünün satıldığı “gıda dışı” bölümü... Tchibo'ya uğradığımızda oğlumun vazgeçilmezi, çekirdek kahve satılan bölümdür ki, tadına bakmadan, oradan uzaklaştırmayı henüz başaramadım.

Her hafta yeni tema

Tchibo, biraz önce de değindiğim gibi, her hafta temasını yenileyor, insanlara cazip gelen de bu. Örneğin, gelecek hafta, “Bir kış masalı” başlıyor: Kazaktan, çoraba, monttan, kayak takımına kadar kış için herşey vitrinde olacak. Ama sınırlı sayıda, yani o hafta beğenip de yakalayamazsanız, bir sonraki haftaya bulmak biraz şans. Ancak, sizin beğendiğiniz ürüne talep olmamışsa, daha sonraki haftalarda o çok beğendiğiniz ürünü alabilirsiniz.

Tchibo, alışveriş alışkanlıklarını değiştirme, “akıl çelme” konusunda da oldukça cesur. Örneğin yanılmıyorsam geçen yıl, “fondü tenceresi” satışa sundu. Henüz “fondü”nün ne olduğunu bilmeyen milyonlarca kitle varken, bunu “kim alır acaba” diye merak etmedim değil. Ama her ne kadar uzun süre vitrinde kaldıysa da, sonunda onlar satılmıştı. Benim en tuhafıma giden ürünlerden biri de “süt taşmasını önleyen taş”tı. Tabi ben o kadar “cesur” müşteri olmadığımdan “görgüm, bilgim artsın” deyip incelemekle yetindim. “Kitap okuma yastığı”, “sebze-meyve yıkama fırçası” ve daha nice yeni tanıştığım ürünler de cabası...

Ama bunun ötesinde inanılmaz fonksiyonel ürünler, çok kısa sürede tuttu, kravat-kemer askıları, bilimum çocuk-bebek ürünleri ve tekstili, mutfak ve ev tekstili, zevkli, kaliteli ve fiyatlar, benzer kalitedeki ürünlerin neredeyse yarısı.

İnsan sağlığı ve çevre duyarlılığı

Tchibo, sosyal sorumluluk projelerine ve kalite standardı konusunda son derece duyarlı. Özellikle çocuklara dönük ürünler, oyuncaklar, çok sıkı inceleme ve güvenlik koşulları aranan “European Norm 71” standartlarına uygun üretilirken, firma yetkilileri “Hiçbir Tchibo ürünü, çocuklara zarar verebilecek zararlı madde içermez” garantisini, “TCM” damgasıyla müşterilerine sunuyor.

Sosyal sorumluluk konusunda ise iki önemli projenin destekçisi. Afrika'da 20 milyonun üzeirndeki insanın gelir kaynağı olan pamuk üreticilerine “Cotton Made in Afrika” girişimi kapsamında geri kalmış Afrika ülkelerindeki pamuk üreticiliğine destek veriyor. Ayrıca, kahvenin yetiştirildiği bölgelerdeki insanlara daha iyi bir yaşam ve çalışma koşulları sunulması için çalışan “Yağmur Ormanları Birliği (Rainforest Alliance)” projesinin de destekçilerinden. O nedenle “Rainforest Alliance” sertifikalı.
(11 Kasım 2011 tarihli Cumhuriyet Ankara ekinde yayımlanmıştır)